‍Werken op een koffieplantage

Heb jij je altijd al afgevraagd hoe het werk op een koffieplantage eruit ziet? Onze collega Lynn heeft tijdens haar bezoek aan Colombia een tijdje op een koffieplantage mee mogen werken. Lees hier haar ervaringen.

‍Eigenlijk kwam ik per toeval terecht op een koffieplantage. Vanaf het moment dat ik voet zette op de boerderij, was ik meteen verkocht. Daar het een permaculture plantage betrof, stonden overal in het wild koffieplanten met rijpe bessen: wachtend om geplukt te worden.Na een paar dagen was het zover: we mochten de koffiebessen gaan plukken! Dit ging echter niet zomaar en de nodige voorbereidingen moesten worden getroffen. Gekleed in heel veel kleding (lees: van top tot teen bedekt), een zonnehoed en handschoenen gingen we aan de slag. Waarom we zo veel kleding nodig hadden? Insecten! Want niet alleen wij mensen vinden koffie lekker, ook (stekende) mieren en andere insecten snoepen graag van deze zoete bessen. Ook droegen we allen een speciale koffiemand om onze heupen. En last but not least was een grote haak/stok onderdeel van onze uitrusting.

Aan de slag

Al zingend trokken we met z’n allen over de koffieplantage. We begonnen op een vlak stuk, waar we het onszelf makkelijk mee maakten. Met de haak bogen we de toppen van de koffieplanten naar ons toe, zodat we makkelijker bij de bessen konden die bovenaan de plant groeiden. Deze bessen moesten vlak bij de tak worden geplukt, zodat zo min mogelijk afval mee kon komen. Ook moesten de bessen worden beoordeeld op basis van kleur. Alleen dieprode en diepgele bessen waren goed genoeg om geplukt te worden. Dit was nog best een uitdaging want je wilt het goed en nauwkeurig doen, maar tegelijkertijd wordt er ook snelheid van je verwacht. Anders zouden we immers nog dagen langer bezig zijn. Na een tijdje werd het steeds makkelijker om de goede bessen te herkennen.

Verzamelen

Zoals je begrijpt, werden er heel wat bessen geplukt. Deze bessen werden allemaal bewaard in de mandjes om onze heupen. Van tijd tot tijd moesten deze mandjes echter geleegd worden, anders werd het wel érg zwaar. De bessen werden verzameld in grote emmers.

Het steile stuk

Zoals gezegd, begonnen we op een vlak stuk van de koffieplantage. Toen was het nog allemaal leuk en makkelijk. Eenmaal op de steile helling, ging het allemaal een stukje trager. Zwetend van de brandende zon en met pijn in mijn handen van het plukken, moest ik tegen de berg vechten om er maar niet vanaf te vallen. Want let wel, ik ben enorm lomp en van de berg afvallen zou precies iets voor mij zijn. Maar, het ging gelukkig allemaal goed! Man, man, man wat was het zwaar. Zo veel moeite voor een hoop besjes! Maar wat een energie kreeg ik er ook weer van, want wat was het leuk om te doen. En dan moet ik vooral ook niet voorbijgaan aan het feit dat ik ook flink van de besjes kon snoepen. De combinatie van suiker en cafeïne werkte wel.

Leuk, die besjes. En nu?

Nadat we alle koffiebessen verzameld hadden, was het tijd om de koffiebessen te ontpulpen. Dit werd gedaan door middel van een oude machine. De bessen werden hierin gelegd, waarna één van ons aan het apparaat begon te draaien. Dit was zwaar werk, zeker na een dag hard werken. Ik kan dus ook niet zeggen dat ik het erg vond dat de mannen dit taakje vooral op zich namen. Na deze ontpulping werden de bessen met hun plantenslijm er nog op in water bewaard en mochten rusten tot de dag erna.

Wassen en drogen

Een dag later was het tijd om de koffiebonen te wassen. Dit was tevens ook een goede manier om het kaf van het koren te scheiden. We gooiden keer op keer water bij de bonen, waarna we de drijvende bonen eruit haalden. Deze bonen waren namelijk niet goed. Zij waren overrijp, of juist niet rijp genoeg. Ook gebruikten we onze handen om het plantenslijm eraf te wassen. Nadat dit eraf gewassen was, moest er nog schoon water over de bonen heen om te zorgen dat het helemaal clean was. Na het wassen, verdeelden we de bonen over droogbedden en lieten we ze een tijdje drogen in de zon. In verloop der dagen, keerden we de bedden zo nu en dan om te zorgen dat het droogproces evenredig verliep.

Koffie klaar?

Door het warme klimaat waren de bonen redelijk snel droog. Nu zou je denken dat al het werk erop zit. Maar niets is minder waar! Het uitsorteren moest beginnen. Boontje voor boontje keken we of deze voldeden aan de eisen: was die goed gewassen? Was de boon enkelvoudig en plakte die niet aan zijn broertje/zusje vast? Had de boon afwijkingen? Na dit intensieve sorteerproces werden de bonen naar de opslag gebracht. Hier werden ze voor minstens een maand neergelegd om te rusten. Vervolgens wordt het laatste vliesje, de husk, nog van de boon gehaald en zijn de bonen klaar voor de export. Wist je dat wij herbruikbare bekers verkopen die zijn gemaakt van koffie husk? Hier wordt het restafval dus voor een duurzaam product gebruikt.

Proeven maar!

Na de export is het tijd voor de brander om de bonen het juiste brandprofiel te geven. Elke groene boon bezit een eigen samenstelling aan smaken en aroma’s (lees meer). Dit natuurlijk op basis van de bodem, de koffie variëteit, de teeltwijze en verwerkingswijze. Tijdens het brandproces wordt het beste uit de boon naar boven gehaald.

Conclusie: hoe is het werken op een koffieplantage?

Hoewel het hartstikke zwaar en tijdrovend was, zou ik het absoluut weer doen! Het is zo leuk om te zien hoe zo’n zwart goedje tot stand komt. En als je ziet hoeveel werk erin gaat, krijg je alleen maar meer en meer respect voor koffieplantages over de hele wereld én begrijp je ook goed waar sommige koffieprijzen vandaan komen. Dit is waar mijn absolute liefde voor koffie is begonnen, waardoor ik ook blij ben dat ik het met anderen mag delen via Badeta.